ISA Beweging en geluid

Ik wil graag gaan onderzoeken hoe beweging en geluid samen gaan. Dit wil ik graag door middel van animaties maken gaan onderzoeken.

- Een betere kijk krijgen op beweging en geluid
- De samenwerking tussen beweging en geluid beter begrijpen
- Mijn animatie skills verbeteren

- Is er een duidelijk onderzoek?
- Ben ik meer te weten gekomen over beweging en geluid en hoe ik hiermee te werk kan gaan?
- Heb ik nieuwe skills ontwikkeld (of verbeterd) op het gebied van animatie?

- Mijn skills verbeteren
- Meer in de richting van animatie gaan werken, dus een specialiteit ontwikkelen

ISA experimentele film

Ik zou graag later in mijn werk experimentele film voor commerciele doeleinden willen gebruiken. In dit onderzoek wil ik erachter komen hoe ik dat kan doen. Ik ga voor een aantal producten een reclame maken.

- Meer te weten komen over experimentele film
- Erachter komen hoe ik experimentele film kan gebruiken  in het werkveld

- Is het gelukt om de boodschap over te brengen via experimentele film?
- Heeft de student zich verdiept in experimentele film?

- ik wil graag leren hoe ik een boodschap kan overbrengen met experimentele film

Chris Burden

''Shoot'' 1971

Tijdens deze lessenreeks hebben we tot nu toe veel gediscussieerd over performance art. Naar aanleiding van deze lessen heb ik de documentaire ''Burden'' gekeken. Het gaat over het werk en leven (eigenlijk is zijn leven zijn werk) van Chris Burden. Zijn werk roept veel reacties op, dat is precies wat hij wilt. Maar uiteindelijk staat hij bekent om de man die zichzelf laat beschieten. Dit was niet wat hij wilde en toen sloeg hij een andere weg in, hij was klaar met zijn performance art.

Hij zegt over performance art: '' Art that couldn't be bought or sold. We are in control.'' Dit vind ik een interessante gedachte over performance art, dit maakt het wel heel anders dan andere kunst. Je moet er geweest zijn eigenlijk, het is een ervaring. Je kunt het wel terugkijken op video's, maar dit wekt bij lange na niet dezelfde emoties en gevoelens op dan wanneer je er echt bij was.

Wat ik vooral uit het werk van Chris Burden heb gehaald is dat hij grenzen wilde verleggen. Wat kan wel en wat niet? Ook verlegde hij de grens van de kijkers, tot op welke hoogte blijf je kijken? Dit bewees hij met ''Doomed''. Hij dwong zijn toeschouwers om te blijven kijken tot er wat gebeurde. Er gebeurde helemaal niks, totdat ze in zijn ''space'' kwamen door water te brengen uit veiligheidsmaatregelen. Dit eindigde zijn werk. Ik vind het interessant dat veel mensen die kunst bekijken het alleen bekijken, ze durven eigenlijk niet het kunstwerk te onderbreken, want dat zou misschien wel het werk verpesten. Hierdoor ga ik mij afvragen hoe je mensen wel uitlokt om ergens aan te gaan zitten of om überhaupt iets te doen. Nu we bezig zijn met interactieve werken is dit belangrijk om over na te denken.

In de documentaire wordt ook gezegd: ''Als je bepaalde dingen serieus benaderd wordt het ineens interessant.'' Deze gedachtegang sprak mij aan. Maar als maker vind ik het idee om bepaalde dingen heel serieus te benaderen de kijk op deze dingen verandert. Bijvoorbeeld: Het vastleggen hoe iemand stil ligt (denk aan ''Doomed'') wekt gedachten op over tijd en hoe wij ons bezighouden met tijd. Dit vind ik interessante uitgangspunten.

''Soms weet je niet eens wat je zoekt, je graaft maar wat.'' Hier herken ik mijzelf in. Dit was een uitspraak van Burden in de docu. En soms als je niet weet wat je zoekt, kom je op de briljantste ideeën naar mijn idee. Je leert verder te kijken. Als je in het niets zoekt, het is alsof je een soort schat vindt bij ''toeval''. Als je blijft zoeken kom je wel ergens. En ik denk dat dit een belangrijke gedachte is om in mijn achterhoofd te houden als ik ergens mee bezig ben. Soms neig je om het op te geven, maar als ik dan hieraan terugdenk word ik gemotiveerd om verder te zoeken. Ik vind het bij het maken geen optie om niet tot een idee te komen. Er dwalen altijd ideeën door je hoofd, je moet het alleen vinden. En de juiste manier vinden om het uit te beelden en het in de wereld te brengen.

POP

WIE BEN IK ALS MAKER?
WAT BEN IK ALS MAKER?
WAT WIL IK ALS MAKER?

Het is voor mij nu nog onduidelijk waar ik echt sta als maker. Ik vind heel veel technieken leuk en vind het lastig om hier een keuze uit te maken. Nu vraag ik mij ook af of ik wel een keuze moet maken? Wat mij tot zo ver het meeste aanspreekt is werken met Premiere Pro, filmen, Fotograferen, Animatie's maken (zowel analoog als digitaal) en experimentele film. Als ik mij af ga vragen wat ik met deze media kan doen voor de kost denk ik aan teasers en reclames maken. Ik vind muziek en audio ook een interessant onderdeel, dus het lijkt mij interessant om dit te betrekken bij mijn toekomstige werk.
Ik zie het voor me om op muziek te editen voor reclames en teasers of de juiste muziek te vinden bij bepaalde filmpjes. Het lijkt mij ook leuk om stopmotions vast te leggen en deze daarna te editen. Als ik in aanmerking zou komen om iets te exposeren zou ik graag iets met experimentele film willen doen, ik denk dat ik mijn gedachten gang hier goed in kan uiten. Ik praat nu over veel verschillende aspecten, maar ik zou het kunnen onderscheiden in commercieel werk en meer eigen werk.

Commercieel: Teasers en reclames. Media: Premiere Pro, Analoge en Digitale animaties en eventueel experimentele film, denk bijvoorbeeld aan de Magnum reclame.

Eigen werk: Vrijer, bepaalde gedachten gangen, zelf te bepalen welk medium, meer experimenteel.

Nu waren tijdens de laatste bespreking de meningen wat verdeelt over het gescheiden houden van ''kunstzinnig'' werk en commercieel werk. Ik denk dat als ik mijn eigen werk gebruik voor commerciële doelgroepen het niet bij iedereen word begrepen en ik ben bang dat dat een valkuil kan zijn. Maar het zou ook heel goed kunnen werken. Ik denk dat ik per opdracht zelf moet bepalen hoever ik hierin ga. Bij sommige commerciële opdrachten moet je het safe spelen.

Ik denk dat ik als maker het liefste voor iemand werk, of in ieder geval samen. Ik vind het interessant om zelf concepten te bedenken en wil dit ook vooral blijven doen, maar ik denk dat ik in de toekomst eerder mijzelf zie werken voor of samen met iemand anders. Ik zou graag mijn associaties bij concepten op tafel willen leggen en ideeën willen inbrengen om een concept uit te voeren. Wat ook nog in mijn achterhoofd zit is om iets te beginnen met mijn broer. Maar ik kan mij nog niet goed inbeelden wat voor soort opdrachten wij dan zullen aannemen. Hij heeft Grafische Vormgeving gestudeerd. Het lijkt mij leuk om iets voor de muziekwereld te doen met hem, omdat we daar ook allebei in geïnteresseerd zijn. Maar dit klinkt voor mij nu nog als een té mooie droom. Ik vraag mij af of ik hier echt toekomst in kan vinden. Het zou wel een idee zijn om het allebei te doen, maar dit ligt ook weer aan de werkdruk van beiden.

Mijn eerste leerdoel: Erachter komen wat voor werk mij interessant lijkt om te doen.
Hoe? Ik ga vergelijkingsmateriaal opzoeken met mijn eigen werk, dus bepaalde kunstenaars en kunstwerken. Ook ga ik zoeken naar bedrijven die gebruik maken van de technieken die ik interessant vind. Ik wil mij meer verdiepen in wat ik zou kunnen doen en wat er is. Hier schrijf ik een stuk over op mijn blog.

Ik vind het lastig om bepaalde onderwerpen te kiezen voor mijn werk. Ik denk dat op dat gebied nog veel te ontdekken valt. Vaak heb ik het idee dat ik oppervlakkig ben over de meeste onderwerpen. Ik wil er graag achter komen waar mijn interesses liggen en hier dieper op ingaan. Hier gaat mijn tweede leerdoel over: Weten welke onderwerpen en discussies ik interessant vind om te verwerken in mijn werk.
Hoe? Ik ga op mijn blog schrijven over onderwerpen die ik interessant vind en hoe ik dit zou kunnen verwerken in mijn werk. Wat wil ik hiermee overbrengen?

Persoonlijke leerdoelen:

1.   Ontdekken waar ik goed in ben en waar ik mee aan de slag wil met stage.

Concreet: Stage bedrijven opzoeken. Een lijst maken met alles wat mij leuk en interessant lijkt. Deze lijst filteren naar een top 10. Reflecteren op het werk van de potentiële stagebedrijven. Minstens 1 bedrijf per week reflecteren.

2.     Naast school meer bezig zijn met kunst.

Concreet: Documentaires en programma's kijken en hier eventueel over schrijven. Kunstenaars opzoeken en veel werk bekijken en erop reflecteren op mijn blog. (dit werkt ook mee aan het zelfbewust worden van waar ik sta) Deze activiteiten ga ik 1 keer per week uitvoeren. Ook ga ik research doen naar expo's in de buurt, ik zoek vooral op in de buurt, omdat het dan voor mij aantrekkelijker is om te gaan. De volgende stap is om tijd in mijn planning vrij te maken om hier heen te gaan.

ISA: Animatie Reflectie

Tijdens het maken van de animaties zijn we bezig geweest met het materiaal wat we gebruikten. We wilden zoveel mogelijk uitproberen. We zijn bij voorwerpen gebleven. Dit werkte het snelst.

Sok

Tijdens de sok animatie hebben we geprobeerd een verhaaltje te creëren. We hebben de omgeving die we tot onze beschikking hadden gebruikt en ons daardoor laten beperken. Maar aan de andere kant was het ook weer een uitdaging. Je komt zo wel tot spontane ideeën en je moet veel improviseren.

Faces

Het leek ons interessant om aan de slag te gaan met gezichtsuidrukkingen. We hebben voorbeelden bekeken van bepaalde technieken en hebben voor klei gekozen. Waar we vooral op hebben gelet is dat het gezicht in leven blijft. De oogleden hielpen daar goed mee, een gezicht knippert regelmatig. Ook vonden we het belangrijk om af en toe een moment van rust in te lassen. Er moet niet te veel gebeuren. Hieruit is een typisch stelletje gekomen die indruk op elkaar proberen te maken.

https://youtu.be/2qKI9nohVGI

Bubbles

Tijdens deze animatie hebben we ons gericht op het namaken van water. We wilden veel verschillende materialen gebruiken hierin en het ook een beetje abstract houden. We vonden de kleine kubusjes bij de hema en vonden dit een fijn materiaal om mee te werken. Het is heel abstract maar ook makkelijk om er een emotie aan te geven. Het was belangrijk hierbij om het water in leven te houden. Water beweegt constant. dus ook in een animatie. Telkens bediende 1 het water en de ander de objecten. Je ziet het ook gelijk in het filmpje waar we een keer het water zijn vergeten te bewegen. Het is dus van belang om dit te blijven bewegen.

https://youtu.be/wx17O66kn4k

Aluminium

Deze animatie heb ik in mijn eentje gemaakt. Ik was dus vooral geïnspireerd door Norman Mclaren en Heider & Simmel. Het is niet helemaal gelukt om emoties te geven aan de objecten. Maar het abstracte van Mclaren is voor mij wel geslaagd. Ik wil het nog een keer proberen met dezelfde objecten en dan meer richten op het tempo zodat er misschien wel een soort verhaal in komt. Het lijkt mij ook een idee om de bewegingen van Heider & Simmel na te bootsen en het te analyseren. Ik denk dat dat de beste manier is om de bewegingen te leren kennen.

https://www.youtube.com/watch?v=YY4biBRm8Gs

ISA: Animatie Kunstenaars

Tijdens de lessen zijn er een aantal animatie kunstenaars laten zien. Een paar zijn bij mij blijven hangen en die inspireerden mij. Het zijn erg oude animatie kunstenaars. Toen ik zelf een animatie ging bedenken heb ik mij het meeste door hen laten inspireren.


Norman Mclaren

Norman werkt veel met ritmes en verschil in tempo. De audio speelt bij hem ook een grote rol, zijn animaties bewegen op de muziek. Door het verschil in tempo ontstaan er verschillende emoties. Als een object of persoon snel en groot beweegt kan dit zijn omdat het super vrolijk is of juist woest. Ik vind dat erg duidelijk te zien in de animaties van Mclaren. Het lijkt mij interessant om hier nog meer mee te oefenen, omdat je zo ook een duidelijker verhaal kan laten zien.


Neighbours



https://www.youtube.com/watch?v=4YAYGi8rQag

Caprice en couleurs

https://www.youtube.com/watch?v=xe_j-sPnqXg

De abstracte animaties die hij maakt spreken mij ook erg aan. Het zijn een soort visuals die goed te gebruiken zijn op muziek. Dit vind ik zelf ook leuk om te maken. Je kunt er interessante beelden mee creëren en vooral ook een sfeer mee neerzetten.

Heider and Simmel (1944) animation

https://www.youtube.com/watch?v=VTNmLt7QX8E

Dit project vind ik erg interessant door hoe je naar de vormpjes kijkt. Je gaat ze met een mens vergelijken en menselijke emoties toekennen oftwel: Antropomorfisme. Dit komt weer door de snelheid die de bewegingen hebben. Soms remt hij af of maakt hij een versnelling. Hierdoor is het makkelijker om er bepaalde emoties aan vast te binden.

Eigen experiment

https://youtu.be/YY4biBRm8Gs

Mijn eigen werk is vooral een experiment om aan abstracte vormen een emotie te geven. Het is mij nog niet zo goed gelukt om iets met het tempo te doen, ik kwam er achter dat dit moeilijker is om uit te voeren. Ik heb dezelfde objecten nog, dus wil graag nog een experiment doen waarbij dit wel echt aan de orde komt. Het is wel gelukt om een abstracte animatie te maken puur op muziek. Er zit niet echt een verhaal in, maar dit was ook niet mijn bedoeling.

2056: Lifesavers

Voor het afgelopen project: Identiteit heb ik het concept Lifesavers bedacht. Dit is te zien in een interactief magazine op het internet. Het magazine is een blik van kunstenaars in de toekomst.

https://readymag.com/endurancezine/xy/

Eigen werk: animaite

De afgelopen periodes heb ik een aantal keren met animatie gewerkt. Voor mijn ISA ga ik mij hier verder in verdiepen. Ik vind animatie een erg interessante en leuke manier van verhalen vertellen. Dit omdat je eigenlijk alles maar kan bedenken wat je wilt en het vooral niet realistisch is. Het kan bijvoorbeeld heel abstract zijn, maar ook heel illustrerend. Met mij  ISA wil ik verschillende technieken en manieren van vertelling uitproberen. Hier het animatie werk wat ik de afgelopen tijd heb gemaakt:

ISA Projectie kunst

Mijn 2e ISA gaat over videomapping, ik wil graag deze techniek leren kennen om mijn mogelijkheden te verbreden. In dit artikel bespreek ik verschillende kunstenaars die zich bezig houden met projectiekunst.

Aakash Nihalani - ''Projections''

Aakash Nihalani, the artist known for his playful masking tape illusions, has just sent word that he's completed a new body of work called Projections. In this exciting new series, cubic designs are projected onto a white wall, becoming an interactive canvas for the viewer. Using coding and motion software, a sensor picks up the viewer's hand movement on the projected design and, in real time, changes the overall look of the piece.

As he describes it, “As with my street installations, these works not only invite human interaction but cannot fully exist without it, ultimately revealing as much of the individual as the piece itself. The viewer has always been an essential element in my street art, bringing the work to life by creating a unique experience for each individual interacting with it. I wanted to explore translating this tangible relationship into a digital one.”

Aakash has created the works in gif form so that we can see them all in action. Watch as the works transform, often revealing bright colors underneath.

Wat ik erg bijzonder vind aan dit werk is dat er interactie mogelijk is. Dit is voor mijn ISA een stapje te ver, maar het lijkt mij wel interessant om te onderzoeken hoe dit mogelijk is en of het haalbaar is voor mij. Zijn simpele grafische ontwerpen spreken mij ook aan. Het is een erg aantrekkelijk beeld en simpel om te maken. Ik denk dat dit handig is om in mijn eerste projecties te verwerken. 

Willow's Sweater

https://vimeo.com/45569479 

Video for Willow's 'Sweater'.
Everything shot in studio with 3 beamers projecting on a floor and two walls.

Directed by: Filip Sterckx
DOP: Pierre Schreuder
3D animation / Editing: Filip Sterckx
Production: Pierre Schreuder, Filip Sterckx
Technical support: Aitor Biedma
Production assistant: Nils Goddeeris
Thanks to: Het Depot, Stake5, Cools multimedia, Tom Brewaeys, Birgit Sterckx, Antoon Verbeeck, Pieter-Jan Boghe

Dit filmpje sprak mij erg aan, omdat het met zo weinig is gemaakt. Het laat zien hoe simpel je een nieuwe omgeving kan creëren. Het lijkt mij ook interessant om een ruimte te projecteren, zodat je een fantasiewereld maakt. Dit zou bijvoorbeeld in de fotostudio kunnen op school.  Vooral het onder water effect vind ik erg goed. Je kunt zo je eigen illusies creëren. 

Kunstenaar: Stane Jagodic

In mijn post over Röntgen kwam ik de kunstenaar Stane Jagodic tegen. Ik had nog niet al zijn werk bekeken, maar ik kwam er achter dat ik zijn fotografie erg interessant vond. 

Biografie

Stane Jagodič (Jagodich) was born on June 15, 1943 in Celje (Slovenia) as the illegitimate child of mother Julijana Jagodič and Franjo Kunšek, a photographer from Celje. He spent his youth in many parts of Šmarje pri Jelšah (Šentvid, Predenca, Brecljevo). In 1964 he graduated from the School of Design, then worked as a teacher at the elementary school at Lesično, Kozjansko, and in 1970 graduated from the Academy of Fine Arts in Ljubljana. He is a freelance artist engaged in painting, graphics, spraygram, x-ray art, caricature, photomontage, collage, assemblage and performance. He is also a writer, columnist and editor.

In the early 1970s he found himself interested not only in the exterior image of the human figure but also in the internal anatomical structure – first in skeleton with skull (anatome secare). In 1972 he started working with x-ray montages, which he called X-Ray Art. Later, he started to penetrate the insides of machines, computer components, and the agitated structure of diverse genres and mechanisms. To this technical combination he gave the name digital constructivism (1983). 
He was a member of the Slovenian Fine Artists Society, the Slovenian Designers Society; Cartoonists & Writers Syndicate New York; Board of Advisors of the American Biographical Institute, Raleigh (USA), and a contributor for the international magazine Graphic Journal, Seoul (South Korea), Stock of Humour (Rogaška Slatina); and today, a contributor for the magazine Diogen (Sarajevo) and the monthly City Magazine, Ljubljana (15 years). He was the initiator and head of the group of artists Grupa Junij (June Group), an international fine art movement, active in the years 1970–1985; the initiator of the International Art Collection Junij and the Slovene Triennial of Satire and Humour Aritas-satirA (1995–2004); and curator of the collection of Slavko Ciglenečki, the ‘photo chronicler of Šmarsko’, and a member of many fine arts juries at home and abroad. He has had more than 50 solo exhibitions and has taken part in more than 200 group exhibitions. He has received 47 awards for various genres and techniques in his creative work. He has also received 9 awards for his collaboration on various cultural projects.
A monograph was published in 1989 on his multimedia art (1959–1989), and in 2006, his 800-page collection of memories entitled Orbis Artis – Restless and Creative (1943- 2004) was published. His works have been published in numerous newspapers, magazines, catalogues and anthologies worldwide. He is married to Greta Hrovat, a landscape designer, and has two sons, Jan (a designer) and Vid (a software engineer).
The life path of Stane Jagodič, multimedia artist, versatile researcher and cosmopolite, was not an easy one. Since early childhood (and still today) he has been fighting an ongoing Don Quixote battle with heartless, insensitive windmills. Often he has found himself a lone rider, but marked for life by humanism, idealism and optimism.

Jagodič as visual artist
Stane Jagodič became acquainted with the Slovene classical and modern fine arts as far back as in primary school, mainly through printed media. In 1959 he made his own album of collages entitled 'Slovene Artists'. It was then that he created his first abstract compositions. At the School of Design in Ljubljana (1961–1964) he was influenced by the Slovene 'Vesna club', but in his spare time he was creating both realistic and naturalistic drawings representing the scenery of the countryside, expressing his nostalgic feelings for his homeland (abandoned farmhouses). At school he got to know the achievements of the modern world, in drawing, painting, sculpture and design. In 1964 he created some compositions influenced by constructivism, op art and informel. During his teaching year at Kozjansko (1965) he published his first caricatures treating social themes. This kind of expression, which he later gave the name 'satirical drawing', strongly marked, with its spiritual and creative dimension, his later multimedia performances filled with symbolic, metaphysical and science fiction messages. Following his time at the Academy of Fine Arts he fell under the influence of abstract expressionism. 
He painted abstract oil and acrylic paintings, as well as colour inks (poured on and blown). He named this last technique rose-shaped, square and checked tachism. At the same time, he expressed himself intensely through caricatures, satirical drawings, photomontage, object-montage, assemblage, performance etc.
By the same token he did have some initial role models, like the pioneers of modern fine art: Marcel Duchamp, Man Ray, and de Chirico, to whom he also dedicated the international exhibitions of the Junij Group (Grupa Junij). His other role models included avant-garde artists like John Heartfield, Rene Magritte, Paul Klee and Vladimir Tatlin. His modern creations were equally influenced by classical religious art, like his early motif Crucifix, a lithograph from 1969. Later, this religious influence was also felt in his compositions, like the use of strict symmetry, diptych, triptych and sequences, like the succession of images in the Passion. The mysterious archaic religious relics, built into boxes and covered by glass, are the precursors of his object montages, also mounted into various boxes. At the end of the 1960s and the early 1970s he was largely occupied with kinetic objects; the artist's childhood years spent in the countryside should be mentioned, years strongly marked by simple village scenes with picturesque light&shadow tricks.
Later, when he began to develop his own sense of artistic poetics he often transcended some lesser artists from both the East and the West in terms of their ideas and techniques.

Important cycles in visual arts; directions & ideas
Jagodič launched into a new spirit and technique in a big way in the early 1970s, as illustrated by his cycles: Tinned Laughter, Captured Dimension, Mirror of the Absurd, Symbol of Existence, Injured Organism, Zoo Poetics, Eco End, Magic Panorama, Panta Rhei, Power of Energy, Worshipper of Light, Poetry of Light and X-Ray Art. In the second half of the 1970s and later, other cycles followed: Silver Horizon, Steel Horizon, Magic Core, Mirror Design, Mail Art Satire, Metamorphosis Veneris, Horizon of Rust, Satirical Homage to 1985, Graphisms of Plasters, Anatome-Secare, Art Paradox, Good morning, Mr Orwell!, Tehnicos Poeticus, Zoo Poetics...
His ideas were based on a philosophical and humanistic knowledge of the world and influenced by socio-political circumstances at home and abroad. In caricature and other media he consistently focussed on ecological, socio-political and anti-militaristic themes with satire and humour. As a humanist he has always been sensitive to human relationships. His creativity then is a response to numerous impulses and expressions of our technically absurd and consumerist-driven world. His socio-political images are often grotesque, but not nihilistic. With his committed expressions he warns and urges civilisation toward self-reflection and awareness, so as to avoid converting our fabulous technical progress into an apocalyptic boomerang. On the one hand, he admires certain visual aspects and the complicated functioning of machines as the result of historic collective thinking; but on the other hand he is afraid of the careless control exercised over dangerous devices that have the potential to wreak both individual and mass destruction. He is also opposed to all the fear-mongering perpetrated by militants who are visibly losing any sense of ethical and moral values, values that have been constructed and enriched over thousands of years.
When he was illustrating the primary school textbook The Evolution Theory back in 1969, he carefully studied fauna, including prehistoric animals. In his satirically humorous motifs he has continued to use the animal world to stir eco-awareness, as well as humorous fables to criticise Homo sapiens. All these motifs are presented in the forms of caricature, photomontage and three-dimensional objects. 
His early huge-format photomontage, which comprises a picturesque duplicating of butterflies, entitled The Funeral of a Butterfly (1971) is of particular interest. In his retrospective exhibition on the theme of Zoo Poetics, held in the Jakopič Gallery in Ljubljana in 2008, he presented hundreds of animal motifs in various techniques, depicting the global ecological crisis and symbolising the grotesque side of man – the man who plays the role of a fearful rabbit or a blood-thirsty lion. He also employed motifs like primitive dinosaurs, which take possession of technologically complicated machinery and digital techniques created by Homo sapiens (scientific fantasy). 

New Technical Procedures
Caught Dimension / Digital Constructivism
Since 1964 Jagodič has focussed passionately on various linear structures like nets, cages and modelling constructions in combination with mirrors. He called this technique 'cyber or digital-constructivism’, which influenced his satirical drawings and caricature (1974–1975), and foretold the proliferation of computers and the computer age. A steel cage, a net enveloping some trapped organic bodies, the use of various lights and reflective lighting effects and picturesque shadows are for Jagodič the primary source-elements of his creativity. The linearly agitated form of the cage means captivity, a certain anguish, but also the fixing of a human being in infinite space. Two clocks with a mirror instead of a dial are caught in a two-tower cage (Caught Dimension, 1971) and throw the viewer into a timeless dimension. Jagodič also captured a stone, a candle, a lightbulb, a reflector, a metronome, a vacuum cleaner, a fish, a chicken egg, a prehistoric animal, a cast of human legs, a plastic baby, Mona Lisa and a nude woman into his cages or nets. With all of these motifs he expressed more or less comprehensible symbols. In this play of visual combinations and processes he often comes to a paradox that is particularly expressed in the motif of Captured Trap (1969), where he has filled the first half of the entrance to the cage with synthetic resin in the form of a box. In this way he has prevented, in a symbolic and poetic sense, the action of catching and killing an animal, and at the same time, performed an unusual aesthetic operation.

Tin / Cage / Paraffin / Spraygram
In the early 1970s Jagodič also produced a number of motifs using tin cans, with the cycle (Tinned Laughter, 1972) exhibited in the Town Gallery in Ljubljana. At the same time he presented a work entitled Captured Organism, 1972 where the body of a ravaged white mouse is sunk into paraffin. He made a similar combination with an exhibit representing the evolution of a fish, from egg to adult whole, sunk in paraffin, and after that, also captured in a steel cage (Captured Embryo 1972).
In 1977 he made a series of pictures using colour sprays in the form of a photogram, and called them 'spraygrams'. With silver, gold and copper spray paint he gave metallic surfaces to stones, wooden and plastic objects, which mimicked, in their approach, a sculptor’s casts. In 1983 he put together the exhibition Silver Horizon.

X-Ray Art, Anatome Secare / Multiplications of the object and figure
At the outset of the 1970s, Jagodič was already penetrating the inner parts of the human body using drawing-caricature. For the magazine 'Problemi' he drew a series of brains that featured a kind of paradoxical symbolism (1970). He wanted to underline the fact that he had systematically begun to penetrate the human anatomy. He produced photomontages using medical x-ray films and called them 'x-ray art' (1972). He was not interested in the inside of the human body, to better represent through advanced anatomy, the outside of a human or animal figure, in the sense of the Renaissance-era studies of Leonardo da Vinci. He wanted to make visitors to his exhibitions aware of the fact that there exists another type of beauty, that of the visual interior of a living being. His x-ray pictures in their tender transparency and blue colours greatly contributed to this particular theory of beauty. In his 3-dimensional works of art, using anatomy, he used real, natural human or animal skeletons as well as plastic casts (anatome-secare), and an aluminium cast of male legs.
Gradually, he began to penetrate into the core of mechanical devices by means of drawings, photos and 3-dimensional procedures. He simply dismantled and took apart waste computers, photocopiers and other machines with mysterious entrails. He studied their picturesque cores, admiring their impressive functions and linearly dynamic structures. The motifs described in this chapter were shown in retrospect in 1999 at the exhibition Tehnicos Poeticos, in the Museum of Architecture and Design in Ljubljana. It is also characteristic of Jagodič's creative process to take an object or figure and duplicate it, thus creating a raster of repeated singular or multi-line elements. This approach to composition creates a picturesque rhythm similar to both organic structures found in nature and to inorganic structures found in the urban environment. Already at the outset of the 1970s the artist was anticipating, through his manually created satirical drawings, the computer-driven duplication and multiplication of the future.

Permanent and temporary technical collaborators in the creation of art works:
During the making of photographs Jagodič was most often greatly assisted by (previously mentioned) photographers Marijan Pal, Matija Pavlovec and Oskar Dolenc.
Other photographers include, Tihomir Pinter, Joco Žnidaršič, Milan Orožen Adamič, Tone Stojko, Slavko Ciglenečki, Franc Štrukelj etc. 
With film directors Iztok Tory, Ludvik Burnik, Milan Lebar, Stojan Femec, Andrej Heferle etc.
In some photomontages Jagodič has used journalistic and advertisement photographs published by: Der Spiegel, Stern, Quick, Bunte, Burda (Germany); Epoca, L'Europeo, Gente (Italy); Life, Newsweek, Time, Playboy (USA); Match, Photo, Lui (France) etc. Some landscape photographs have been taken from varius calendars, monographs of cities and countries. Jagodič has also used reproductions from the book Encyclopedia Anatomica, Museo La specola Florence (Taschen, 1999)
Co-operation with the silkscreen printers: Silvester Apollonio, Janez Matelič and Geodetski zavod Slovenije.
Collaborators on the construction of objects made of wood, metal, glass, mirror, plaster, plastic and print: Samo Zorec, Željko Ulčnik, Matej Kosmač, Mirsad Begić, Jože Fajs, Jože Puntar, Ivan Debelak, Stane Šramel and firms: Firm Ulčnik, Inštitut Jožef Stefan, Mineral, Copy Center (Ljubljana), Gorenje (Velenje), Steklarna Rogaška Slatina (Rogaška Slatina), Andotehna (Ribnica), Bullyland (Spraitbach), Unica Toy (Postojna), Schleich GmbH (Schwabisch Gmund) etc.

Performance
Metaphysical Presence, Surrealism and the Tendency toward Science Fiction
Jagodič’s expressions outside the arena of engagement include poetic ideas, surrealist and metaphysical visions, and motifs ranging from micro to macrocosm – way back in 1959 he painted a work entitled The Universe. From the very beginning he has been including photos from space into photomontages or created them using underground structures.
Jagodič is enchanted by the rich imaginary world of science fiction, with its unusual combination of elements, which led him to create various actions and performances in which he acted himself and occasionally with extras, especially avant-garde female dancers that focussed on figure-movement-sound. These dancers were largely hidden behind white or red screens, behind nets with lights and props and illuminated by various kinetic sources. During the performance of Steel Horizon (1983) the dancers behind the red screen and net were joined by three motorcyclists riding heavy motorcycles with lights alight, staging a mysterious performance of illuminated static and moving shadows. For these performances Jagodič often employed the avant-garde dancer Jasna Knez together with musicians Lado Jakša and Igor Krivokapić. Notable multimedia performances, projects-concepts-actions (cabarets, scenes, provocations, appeals, protests) include Beatles of Pilštanj (1965), The Path to Piper Club, Without Ringing (1970), Captured Dimensions, Panta rhei I (1971), Longing (1972), Passing Away – Chile, Baby called Technology (1973), Self-portrait (1975), Hot Palette of a Painter (1976), Centenary of the Birth of the Poet Oton Zupančič (1977-78), Venus of the Atomic Age, Metamorphosis Veneris (1978), Quo vadis homo? (1980), Panta rhei II (1982), Steel Horizon (1983), Eco Market (1984), Building of the Foundation Stone of the Junij Collection (1985), Fish Funeral (1986), Musike (1992), Toast (1986), Good Morning, Mr Orwell! (1993), Abraham post festum (1994), Pact (1998), The Last Buffalo Marathon, Panta rhei III (1999), The Transition Thief, Hommage to the Ministry for Culture (2001), Eco End (2008), Offering-Altar (2012), and Ecnarf-Enats I. II. (2013)

Hij werkt met veel verschillende technieken, dat past erg bij IMT. Wat ik vooral interessant vind aan zijn werk is de manier waarop hij nabewerking gebruikt. Hij bewerkt zijn fotografie achteraf, waardoor er een beeld ontstaat met veel contrast en soms ook felle kleuren. Het kleurenpalet wat hij gebruikt spreekt mij ook aan. Heel minimalistisch, maar toch erg sprekend. Hij maakt veel gebruikt van harde kleuren zoals rood, geel en blauw. Ook werkt hij veel met zwart en wit. 

Het werk van Poetry of shadow and light spreekt mij ook erg aan. Hij gebruikt een soort kooi waar hij een lamp in heeft gezet en die fotografeerde hij. Het levert een interessant beeld op met veel dynamiek. 

Hieronder is mij Zine te zien. Tijdens de skills lessen heb ik dit gemaakt als een soort ode aan Stane Jagodic. Ik heb een aantal beelden van hem bij elkaar gezet en zijn gedichten erbij geplaatst. Ik denk dat dit boekje maar een kleine impressie geeft van het veelzijdige werk van Stane, maar de sfeer waarin hij werkt is wel duidelijk.

 

 

Skills: Animatie

(RE)INVENTING NATURE -fotodok

21 April ben ik naar Fotodok geweest om de tentoonstelling (RE)INVENTING NATURE te bekijken. Het is een tentoonstelling over onze relatie met natuur. Er waren 4 zalen, dus het was een korte bezichtiging.

We leven in een tijd waarin natuur en technologie steeds meer één worden. Een geliefd huisdier kan je klonen, bejaarden krijgen gezelschap van robots en lichamelijke gebreken worden verholpen door implantaten. Van 3 maart t/m 23 april 2017 staat FOTODOK in het teken van de nieuwe tentoonstelling (Re)Inventing Nature.
 
Internationale fotografen verkennen in deze tentoonstelling de veranderende relatie tussen mens, natuur en technologie. Door al die technologie om ons heen lijken we ook steeds verder van de natuur af te staan. Maar wat nou als we in techniek niet meer de oorzaak zien van onze problemen, maar daarin juist op zoek gaan naar oplossingen. Met werk van onder andere: Leo Erken & Frieda Gustavs (NL), Yves Gellie (FR), Stijn Elshuis (NL), Floris Kaayk (NL), Sjoerd Knibbeler (NL), Diana Scherer (NL), Drew Nikonowicz (VS), Reiner Riedler (AT), Daniel Stier (DE), Mark Tribe(VS) en Universal Assembly Unit (UK).
 
In de tentoonstelling delen fotografen en beeldmakers hun zoektocht naar een nieuwe omgang met natuur. (Re)Inventing Nature biedt ook plek aan de wetenschappelijke zoektocht naar toekomstbestendige oplossingen en andere vormen van natuurbeleving zoals videogames en Virtual Reality. Een groeiend deel van ons leven speelt zich af in de virtuele wereld. Sommige vrienden zie je vaker digitaal dan in het echte leven. Schermen, simulaties en digitale versies van de werkelijkheid zijn overal: in ons werk, vrije tijd en ons sociale leven. Welke invloed hebben deze werelden op onze perceptie van de fysieke wereld?
 Met de tentoonstelling (Re)Inventing Nature presenteert FOTODOK een optimistische aanzet voor een nieuw natuurbeeld. Niet terug naar de natuur, maar vooruit. 





CURRENT STUDIES - Sjoerd Knibbeler

   
INTERWOVEN - Diana Scherer



(Als je op de titel van het werk klikt, komt je op de website van de kunstenaar voor een uitgebreide uitleg.)

DATUM EXPLORER

Het Engelse collectief Universal Assembly Unit bestaat uit makers die vanuit verschillende disciplines geïnteresseerd zijn in technologieën die onze fysieke omgeving en niewe virtuele ervaringen met elkaar verbinden.
Het bos uit Datum explorer ligt in East Sussex, Engeland. Het bos is gescand met een LiDaR apparaat dat met behulp van lichtpulsen de ruimte om zich heen scant. Het resultaat is een data-wolk; een dichte verzameling punten die de vorm aanneemt van de gecande ruimte.
Doot de scanresultaten te combineren met software voor video games, kun je dit digitale landschap ook echt ontdekken. Al wandelend kom je verschillende dieren tegen zoals vogels, herten en zelfs een beer die ooit in dit bos leefde. Datum explorer zoekt naar een andere vorm van natuur beleving; één die de natuur niet nadoet, maar een nieuwe ervaring oplevert.

Deze VR beleving was voor mij mijn eerste VR beleving. Ik vond het erg interessant, omdat ik het wel als een echt bos ervoer, maar het was wel duidelijk dat het niet realistisch was. Het was voor mij een soort fantasie bos. Je kon op de dieren aflopen en ze liepen ook echt vrij snel voor je weg. Ik vond het alleen jammer dat het lopen iets te stroef ging, waardoor de ervaring minder echt leek. Universal Assembly Unit is erin geslaagd om de natuur niet na te doen, maar er echt een nieuwe ervaring van te maken.

NEW NATURE


Still from Balsam Lake Mountain Wild Forest, Ulster County, New York, October 15, 2016. 4K video, 24 hours

Een kabbelend beekje, de wind die door de bomen ruist en een paar vallende herfstbladeren. We zijn in het Balsam Lake Wild Forest natuurreservaat, in de Amerikaanse staat New York. Mediakunstenaar Mark Tribe onderzoekt de realtie tussen de ervaring van landschap en technologie, in een tijd waarin ons natuurbeeld grotendeels bepaald wordt door televisieseries als BBC Earth. Spectaculaire vergezichten, time-lapses, camera's op onmogelijke plekken, allemaal soepel aan elkaar gemonteerd tot een indrukwekkende stroom van beelden.
New Nature is ook gefilmd met de meeste geavanceerde digitale filmtechnieken. Haarscherp en in 'Real Time'; voor elke minuut die je kijkt, verstrijkt er ook één in de film. En dat 24 uur lang. Tribe speelt met onze verwachtingen van de natuur die wij willen zien. Ook raakt hij aan dieper onderliggende vragen over onze relatie met natuur in een steeds technologischere samenleving. Kunnen we de beleving van de natuur vervangen door een technologische kopie? Is een levensecht en altijd beschikbaar venster op de natuur, even waardevol als in de werkelijke natuur verblijven?

Het werk van Mark Tribe bekeek ik als laatste. Het was in een donkere zaal met wat stoeltjes. Samen met Djate praatten we wat na over de tentoonstelling. Djate zei: "Eigenlijk zijn we verwend dat we ons vervelen als we gewoon naar de natuur kijken. Het is allemaal niet meer spectaculair genoeg." Dit vond ik erg interessant, het deed mij afvragen hoeveel waarde we eigenlijk nog hechten aan de natuur. Ik zelf hecht er erg veel waarde aan, maar ik ben lang niet elke week in het bos te vinden bijvoorbeeld. Ik denk dat Mark Tribe erin is geslaagd om ons aan het denken te zetten over de waarde die wij hechten aan de natuur.

THE MODULAR BODY

Wat gebeurt er als technologie de controle over evolutie overneemt? Nu de code van ons DNA is gekraakt, is verregaande genetische manipulatie mogelijk. Voor het eerst in de geschiedenis van de aarde is een soort, de mens, in staat in te grijpen in het evolutionaire proces. Tegerlijkertijd wordt ons biologische lichaam steeds technologischer. Deze ontwikkelingen roepen een veelvoud aan complexe en urgente vragen op. Moeten er grenzen komen voor wetenschappelijk onderzoek? Wanneer is er sprake van 'leven' en welke verantwoordelijkheid heeft de mens over kunstmatig leven? Filmmaker en kunstenaar Floris Kaayk confronteert ons op een slimme en vaak angstaanjagende manier met een toekomst die geen toekomst meer is.

Ik heb eerder een werk van Floris Kaayk gezien namelijk: METALOSIS MALIGNA. Aan het begin geloofde ik het bijna, maar toen ik logisch na ging denken bedacht ik mij dat het niet mogelijk is wat hij laat zien. Het idee is erg angstaanjagend, dat technologie de mensheid kan overnemen. Ik vind zijn manier van vertellen erg geloofwaardig, dat spreekt mij erg aan. Bij The modular body geldt precies hetzelfde, hij neemt je mee in zijn ideeën. De website van The modular body maakt het ook erg geloofwaardig, omdat het zo ver is uitgewerkt. Het lijkt mij interessant om ook een fictief idee over iets op deze manier uit te werken.

PROJECT FOREST

We leven in een tijd waarin er serieus wordt nagedacht over het leven op andere planeten. De eerste bemande vluchten naar Mars zijn al jaren in voorbereiding. Vast staat dat, als het eenmaal zo ver is, de eerste astronauten de rest van hun leven op Mars zullen moeten blijven: terugreizen is te ingewikkeld. Stijn Elshuis stelt zich de vraag: hoe verhoudt de mensheid zich tot de natuur in deze veranderende, technologische wereld? Welke nieuwe relatie gaat de mens straks aan met de natuur op een nieuwe planeet? De natuur die zo'n grote invloed heeft gehad op onze cultuur, geschiedenis en waar we zo lang afhankelijk van zijn geweest maar ook steeds proberen de baas te zijn. Als wij werkelijk naar Mars gaan, waar geen bomen of struiken groeien en geen vogels vliegen, gaan wij daar dan niet terug verlangen naar het zo bekende beeld van bomen, dieren en planten? Als we dit beeld dan willen nabootsen, hoe zal die artificiële natuur er dan uitzien? Met die vraag als uitgangspunt bouwt Elshuis aan een nieuwe natuurlijke omgeving; een kunstmatig bos. Samengesteld uit schaalmodellen van bomen, gefotografeerd en uitvergroot, verkent Project Forest de grens tussen kunstmatigheid en natuurlijkheid.



Bij het werk in Fotodok hing helaas geen beschrijving, alleen de naam en kunstenaar. Ik deed mij aan een trippy fantasie bos denken, het kleurgebruik sprak mij erg aan. Het is vrolijk en sfeervol. Ik dacht eigenlijk dat het schilderijen waren en had er niet achter gezocht dat foto's van schaalmodellen zijn. Zijn idee over hoe wij de natuur voor ons zouden zien als het niet meer binnen handbereik is sprak mij erg aan. Vervormen wij het in onze hoofd, omdat we het niet meer elke dag zien? Kunnen we het ons überhaupt nog goed voorstellen?

Het bezoek aan de Fotodok heeft mij geholpen om vast warm te worden voor het aankomende project: Identiteit. De tentoonstelling liet veel opzichten zien over dit onderwerp, dat vond ik erg inspirerend. De manier waarop de kunstenaars het interpreteren helpt mij goed op weg.

Kunstenaar: Yuri Veerman

Vorig jaar tijdens de basisopleiding heb ik 2 periodes les gehad van Yuri Veerman. Hij heeft de Stardust machine ontworpen. Verder heb ik eigenlijk nooit verder gekeken naar zijn werk, tot vandaag. Ik maak voor C&P De Ondergrondse een concept voor een smokkel machine en dit deed mij denken aan de Stardust Machine van Yuri.
Zijn site: http://yuriveerman.nl/HOME

Hier een kort filmpje over een aantal werken van hem:

http://yuriveerman.nl/Stardust

Ik vind het concept van zijn machine erg interessant, omdat je dus de waarde van iets verandert. Het is aan de kijker of je het potje stardust meer waard vindt dan je euro. Hij zegt: ''To me, the interesting part about a euro coin is that it’s more than a piece of metal, it’s the physical manifestation of an agreement between people. Although the material value of a coin is exactly the same as the dust you get when you grind it, the coin is accepted as something valuable because everybody agrees it has value. This follows that, as soon as people break the agreement, the money loses its value.'' 
Ik vind de gedachtegang van Yuri erg inspirerend. Hetzelfde materiaal maar dan in een andere vorm is ineens niets waard, omdat we dit niet met elkaar hebben afgesproken. De uitvoering van zijn machine is eigenlijk heel simpel als we het over de buitenkant hebben. Dit vind ik erg goed en ik wil dit ook graag in mijn eigen werk verwerken. 

http://yuriveerman.nl/Putin-a-rainbow

''In june 2013 the Russian parliament passed a law that prohibits “gay propaganda”. This includes a ban on the rainbow, the symbol of the gay community.''
Naar aanleiding van dit verbod heeft Yuri de site putinarainbow.com opgericht. Het is een tegen geluid op dit verbod. Wat ik het meest bijzonder vind aan dit werk, is dat Yuri zoveel mensen heeft bereikt met zijn boodschap. Ik hoop ook ooit zo'n project te kunnen maken. 

http://yuriveerman.nl/Koppie-Koppie-1

''In the current debate about privacy and safety there seems to be a default response in almost every discussion. Wheather you ask someone if they mind camera surveillance, passports with RFID chips, body scans on airports, or the blurry and ever-changing terms of services of social media, 'I've got nothing to hide' seems to be the proper answer in almost any case. The problematic part of this optimistic reflex is not so much the fact that it's not true (after all everybody has got something to hide), it's the fact that people seem to think that all the information they are 'sharing' is harmless.''

Ik vind het erg bijzonder hoe erg onze privacy eigenlijk al is verpest op het internet. Naar mijn idee weet de overheid alles, net als facebook en instagram. Toch betrap ik mij er zelf ook op dat ik klakkeloos algemene voorwaarden accepteer. Dit onderwerp is erg actueel en spreekt mij aan, omdat ik denk dat iedereen wel algemene voorwaarden accepteert zonder ze te lezen.
Het werk van Yuri heeft een humoristisch tintje. Ouders hebben geaccepteerd dat ze foto's van hun kinderen mogen worden gebruikt voor commercieel hergebruik. Dus alle recht om deze foto's op mokken te verkopen. Het werk schud je even wakker eigenlijk en laat zien wat bedrijven dus met jouw gegevens kunnen doen als je alles maar blijft accepteren.

KaDe

Donderdag 9 maart zijn we met de klas naar KaDe in Amersfoort geweest. Deze tentoonstelling ging vooral over het maakproces. Ik vond de werken los van elkaar erg interessant. Maar het was moeilijk om de werken aan elkaar te koppelen. Ik zag niet zo goed een verbintenis tussen de werken. Maar bij sommige dan weer wel. Wat mij het meeste aansprak waren de werken in zwart-wit. Ik vond veel werken daarvan een soort röntgen effect hebben en dat inspireerde mij weer voor mijn project. Het heeft mij gedeeltelijk op een ander pad gebracht.

Jim Jarmusch

Het werk van Jim Jarmusch sprak mij erg aan. Je ziet in zijn werk veel ogen en gezichten verwerkt, dit vond ik minder interessant, omdat het ook niet past bij mijn ondergrondse. Wat mij wel erg aansprak was de stijl waarin hij werkt. Hij werkt met negatief, voor mij een soort röntgen idee. Het kwam voor mij heel erg in de sfeer van röntgen scans. Ik was met mijn onderzoek al bezig met smokkelen. Dus ik kreeg hierbij het idee om röntgen scans te maken van smokkelvoorwerpen.

Frans Franciscus

In dit schilderij zie je de ideeën van de schilder die is afgebeeld rondzweven, terwijl hij het op het doek schildert. Het beeld voor mij een soort oneindigheid uit, omdat ideeën oneindig door kunnen gaan. En vaak is dit ook het gevoel wat ik krijg als ik begin met een werk.

Onbekend

Dit schilderij sloot een beetje aan bij mijn ISA idee over spiegels. Ik vind het interessant dat er iets wordt bedekt, maar eigenlijk ook wordt onthuld via de spiegel.

Willem Wits

Dit werk vond ik erg bijzonder, omdat er een heel duidelijk proces is. Hij heeft zijn proces heel duidelijk weergegeven door al deze briefjes op te hangen. Ook vind ik het sterk dat het in zijn slaapkamer hangt, omdat je vaak ideeën meeneemt naar je dromen en er misschien soms niet van kan slapen. Je staat er mee op en je gaat er mee naar bed.

Onbekend
De techniek van dit werk sprak mij alleen aan. Het werken op zwart papier met wit materiaal.

Toy Story

Toy story is voor mij een film die ik vroeger misschien wel 50 keer heb gekeken. Vooral deel 2, deze scène waarin Woody helemaal wordt opgepoetst heb ik nooit op deze manier bekeken. Je ziet eigenlijk hoe zo'n pop in het echt wordt gemaakt, maar ook hoe hij wordt geanimeerd.

Friedrich Kunath

Dit werk heeft vooral een humoristisch tintje, wat ik erg leuk vind(mag ik niet zeggen iknow). Heel veel mensen hebben de neiging om bijvoorbeeld een douchegordijn  open te trekken. Het is vrij vanzelfsprekend dat er niks achter zit, maar toch doe je het. Echt bijzonder vond ik het werk niet daarentegen.  

Voor de laatste opdracht in het museum moesten we een schets maken. ik ben vooral geïnspireerd door de techniek van Jim Jarmusch, nouja vooral de sfeer. Ik wil graag gaan werken met het nabootsen van röntgen. Door met wit en blauw krijt op zwart papier te werken. Ik ga röntgen scans van voorwerpen maken.